Đây là nhận định của TS. Nguyễn Anh Tuấn, Phó Chủ tịch Hiệp hội Năng lượng Việt Nam, khi trả lời phỏng vấn của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam vào cuối tháng 2/2025 về Dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận.
TS. Nguyễn Anh Tuấn cho biết cụ thể: "Suất đầu tư danh nghĩa, tùy theo mỗi quốc gia về khả năng làm chủ công nghệ, dao động từ 2,7 tỷ USD (Trung Quốc) tới hơn 6 tỷ USD (châu Âu) cho quy mô nhà máy 1.000 Megawatt. Với quy mô dự kiến 2 nhà máy điện hạt nhân tại xã Phước Dinh và xã Vĩnh Hải là 2 x 2.000 Megawatt, cần có tổn nguồn vốn trung bình khoảng 24 tỷ USD (hơn 600.000 tỷ VND). Khi tính đủ các chi phí lãi vay vốn, lãi vay trong quá trình xây dựng, đền bù giải phóng mặt bằng, hạ tầng đi kèm, chi phí tư vấn, đào tạo nhân lực… vốn có thể tăng thêm 10-15%".
Đây là một con số không hề nhỏ. Tuy nhiên, trong bối cảnh nhu cầu năng lượng của nước ta ngày càng tăng nhằm đáp ứng cho phát triển kinh tế; đồng thời góp phần đạt được mục tiêu giảm phát thải, hướng đến mục tiêu Net Zero vào năm 2050 thì năng lượng hạt nhân là ưu tiên hàng đầu.
Hình ảnh minh họa về Nhà máy điện hạt nhân của Việt Nam do AI tạo.
Theo chuyên gia của Hiệp hội Năng lượng Việt Nam, chúng ta cần coi dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận là công trình quốc gia hạng đặc biệt, ưu tiên.
Hiệp hội Hạt nhân Thế giới (WNA) cho biết, trên thế giới, điện hạt nhân được xem là nguồn điện sạch, ít phát thải carbon. Tính đến cuối tháng 1/2025, thế giới có khoảng 440 lò hạt nhân thương mại hoạt động tại 30 quốc gia trên toàn cầu.
Có thể kể đến một số nhà máy điện hạt nhân công suất từ 2000MW đến hơn 5000MW trên thế giới như Nhà máy điện hạt nhân Braidwood của Mỹ (công suất 2.386 MW), Nhà máy điện hạt nhân Almaraz của Tây Ban Nha (công suất 2.017 MW), nhà máy Balakovo của Nga (công suất 3.800MW), nhà máy Barakah của UAE (công suất 5.600MW)...
"Điện hạt nhân là nguồn điện nền, xanh và bền vững"
Việc Thủ tướng Chính phủ kỳ vọng Việt Nam sẽ hoàn thành xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận trước 31/12/2030 - hướng đến kỷ niệm 85 năm thành lập nước, 100 năm thành lập Đảng - nghĩa là thời gian chuẩn bị đầu tư và xây dựng chỉ có 5 năm 9 tháng.
Điều này đòi hỏi Đảng, Nhà nước, các tập đoàn, doanh nghiệp, cá nhân cần chung tay hành động quyết liệt nhằm hoàn thành sớm dự án trọng điểm quốc gia này. Đúng như "tinh thần vừa làm vừa hoàn thiện dần, việc nào dứt điểm việc đó, rõ người, rõ việc" mà Thủ tướng Phạm Minh Chính - Trưởng Ban Chỉ đạo xây dựng nhà máy điện hạt nhân đã nêu rõ hồi tháng 1/2025.
TS. Nguyễn Anh Tuấn phân tích, bên cạnh việc huy động nguồn vốn, các chính sách của chúng ta với điện hạt nhân cần chú trọng hai vấn đề lớn. Thứ nhất, “quyết tâm chính trị”. Khi Việt Nam tái khởi động ĐHN đã khẳng định quyết tâm của lãnh đạo Đảng và Nhà nước, chứng tỏ sự cần thiết và vai trò của ĐHN trong bảo đảm an ninh năng lượng kết hợp với phát triển bền vững trong bối cảnh mới.
Thứ hai, điện hạt nhân cần thiết do Nhà nước độc quyền xây dựng, ít nhất trong hơn thập niên sắp tới. Nếu viện cớ về cạnh tranh, mở rộng đối tượng tham gia xây dựng điện hạt nhân để mang hiệu quả kinh tế thường đem lại hậu quả kéo dài dự án, cản trở mục tiêu chung của chương trình, quan trọng nhất là gây nguy cơ mất an toàn cho con người và hạ tầng cơ sở.
"Điện hạt nhân là nguồn điện nền, xanh và bền vững. Điện hạt nhân ngày càng được nhiều quốc gia quan tâm lựa chọn và tiếp tục phát triển. Trong lịch sử có một số sự cố về các nhà máy điện hạt nhân nhưng xét về xác suất là vô cùng thấp. Hơn nữa, những công nghệ hạt nhân hiện nay đã tiến bộ rất xa, trải qua rất nhiều thế hệ mới so với những công nghệ cũ trước đây" - Tổng Bí thư Tô Lâm nói trong buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Ninh Thuận liên quan quá trình triển khai đầu tư Dự án điện hạt nhân cuối năm 2024, báo Nhân Dân thông tin.
Trong kỷ nguyên mới của dân tộc, Việt Nam cần có những đột phá trong lĩnh vực khoa học công nghệ. Trong số đó, lĩnh vực hạt nhân sử dụng vì mục đích hòa bình (như điện hạt nhân) không chỉ đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, đưa đất nước đến mục tiêu Net Zero 2050 mà còn là cơ hội rất lớn để nâng cao tiềm lực khoa học công nghệ quốc gia, tham gia vào chuỗi cung ứng công nghiệp điện hạt nhân toàn cầu, đồng thời khẳng định vị thế của nước ta tại khu vực và quốc tế.
Tham khảo: PVN, Hiệp hội Hạt nhân Thế giới
Hoặc