Những lo ngại của Việt kiều khi về nước mua nhà, đất

Nhiều kiều bào muốn mua bất động sản ở Việt Nam. Ảnh: Quỳnh Danh.

Trao đổi với Tri Thức - Znews, ông Thái (59 tuổi, TP.HCM) - một kiều bào từng sinh sống ở nước ngoài hơn chục năm trước - cho biết trước đây việc người Việt định cư ở nước ngoài muốn mua nhà tại Việt Nam gặp nhiều rào cản. Khi đó, kiều bào thường phải nhờ con cháu hoặc người thân trong nước đứng tên, không thể trực tiếp sở hữu bất động sản.

Theo ông Thái, đến thời điểm này, các quy định đã cởi mở hơn, giúp kiều bào thuận lợi hơn trong việc sở hữu nhà, đất tại Việt Nam. Tuy nhiên, trên thực tế, việc làm căn cước công dân (CCCD) vẫn là rào cản lớn.

"Các con tôi hiện vẫn làm việc ở nước ngoài. Đợt về Việt Nam vừa rồi, các cháu có tìm mua bất động sản nhưng chưa kịp làm CCCD nên chưa thể giao dịch. Muốn mua nhà, buộc phải sắp xếp thêm một chuyến về chỉ để hoàn tất thủ tục này", ông nói.

Chia sẻ tại talkshow "Tạo cơ hội để kiều bào an cư tại quê nhà" do Báo Tuổi trẻ phối hợp Hội Liên lạc với người Việt Nam ở nước ngoài TP.HCM chiều 14/12, ông Nghiêm Vũ Hải, Ủy viên Ban Chấp hành Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) cũng nhận định các thay đổi chính sách thời gian qua đã tạo điều kiện thuận lợi hơn cho kiều bào mua nhà.

Ông Hải cho biết ngay cả những kiều bào không còn quốc tịch vẫn có thể sở hữu nhà ở nếu chứng minh được mình là người gốc Việt.

Theo ông, kiều bào có thể liên hệ lãnh sự quán Việt Nam tại nước sở tại, xuất trình các giấy tờ như CMND cũ, hộ chiếu hoặc giấy khai sinh để xin cấp giấy xác nhận là người gốc Việt. Với giấy xác nhận này, kiều bào có thể mua nhà và hưởng các quyền lợi tương tự công dân trong nước.

"Khi có giấy xác nhận gốc Việt và hoàn tất thủ tục cấp CCCD, việc đứng tên sở hữu nhà và tài sản gắn liền với đất sẽ thuận lợi hơn nhiều", ông nói.

Các chuyên gia trao đổi tại talkshow "Tạo cơ hội để kiều bào an cư tại quê nhà". Ảnh: BTC.

Tuy nhiên, luật sư Lâm Quang Quý, Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ kiều bào (Hội Liên lạc với người Việt Nam ở nước ngoài TP.HCM) cho rằng việc cấp CCCD vẫn là vướng mắc phổ biến.

Hiện, kiều bào chưa có CCCD sẽ gặp khó khăn trong việc mở tài khoản ngân hàng, thanh toán trực tuyến hay thực hiện các giao dịch giá trị lớn do chưa tích hợp dữ liệu định danh, sinh trắc học.

"Việc cấp CCCD mới chỉ được triển khai tại Việt Nam. Kiều bào phải trực tiếp về nước, mang theo hộ chiếu Việt Nam hoặc giấy chứng nhận quốc tịch để làm thủ tục tại cơ quan công an nơi cư trú. Trường hợp không có địa chỉ trong nước, CCCD vẫn có thể ghi địa chỉ cư trú ở nước ngoài bằng tiếng Việt", ông Quý nói.

Theo ông Quý, dù khung pháp lý đã có, quá trình thực thi vẫn còn "nghẽn" do Việt Nam đang trong giai đoạn cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính và chuyển đổi số. Ông bày tỏ kỳ vọng khi các cơ quan nhà nước chuyển từ cơ chế "xin - cho" sang "kiến tạo và phục vụ", kiều bào sẽ thuận lợi hơn khi thực hiện các thủ tục tại Việt Nam.

Còn từ góc độ doanh nghiệp, ông Nguyễn Ngọc Thanh, Kiến trúc sư trưởng dự án Waterpoint (Tập đoàn Nam Long) cho rằng để đáp ứng nhu cầu của kiều bào, các khu đô thị cần được quy hoạch đồng bộ, tạo ra môi trường sống hoàn chỉnh cho cư dân, đồng thời giữ được bản sắc văn hóa và yếu tố sinh thái của Việt Nam.